شونداری(ترقی) نا تصور نوآبادیاتی رد اٹ
نوشتہ: مہر جان | مٹ و بدل :نذیر بلوچ
قوم دوست آ بندغ آتے بیرہ رجعت پسند پاپسہ بلکہ اوفتے بھاز ترندی اٹ ترقی مخالف ہم پارہ۔ ولے انت سوب آن پیشن بروکا قوضہ گیر ءِ قوضہ کروک آتا شونداری(ترقی) نا بھاز غم ءِ؟۔ او قوضہ مروک آک دوننگا شونداری آن نہ بیرہ بیزار خننگیرہ بلکہ او داشونداری نا مون ءِ توننگ کن عمل نا کسر آ ہم کارہ ۔اصل ہٹ “بےشونداری ” شونداری نا ہی ودی کروک ئسے۔ انتئے کہ شونداری نا غُٹ باریم بےشونداری آ تخوک ءِ۔ہراتم ہم “پوسکنا شونداری”(جدید ترقی) نا علمی او تاریخی جاچ ہلنگ ئے تو دا ہیت صفا مریک کہ “جدید شونداری” نا خمیر ہٹ لُٹ و پُل علمیات نا پردہ ٹی امر ڈھکوکے۔ علمیات نا اولی دک نفسیات آ مریک۔او عقل عام (کامن سینس) ءِ علمیات نا وسیلہ ٹی دا وڈ ترتیب ایترہ کیرہ کہ، لس مخلوق تینے آ مروک لُٹ و پُل ءِ سرپند مف۔ببو جدید شونداری (ترقی) ٹی ڈھکوک آ لُٹ و پُل ءِ سرپند مننگ نا کوشست ئس کینہ۔
لُٹ و پُل نا بنیاتی وڑ اٹ بھاز کسر او۔ اوفتیٹی اسٹ نا تعلق پیداوار (ودشتی) تون ءِ ۔او اسٹ نا علمیات اٹ ڈھکوک ءِ۔پیداواری (ودشتی) تینکے ئسے علمیات ئس تخک او ہمو علمیات اوڑکن لُٹ و پُل نا سوب ئس جوڈ کیک۔ہمو خاص اننگا علمیات ہراڑان لُٹ و پُل ءِ کسر رسینگک۔”جدید شونداری (جدید ترقی)” پانینگک۔
دا گپ یات مرے کہ شونداری (ترقی) نا دا تصور تاریخ ٹی دا کان مالو اُسل متنے،دا روشن خیالی پروجیکٹ علمیات آن پیشتموکا شونداری نا پوسکونا تصور ءِ۔او شونداری نا ہندا پوسکونا تصور نا بنیات آ ہژدمیکو کرن اٹی نوآبادیاتی نظام تالان کننگ آ۔ او ہمو وخت شونداری نا پوسکونا خیال تاریخ ہٹ اولی وار کاریم ٹی ہتننگا۔او شونداری نا پوسکونا تصور اسے مزل ہسے نا پن اف بلکہ اسے پروسیس سے نا پن ءِ۔
ہرا ٹی کچ ہان بے کچ طاغت (طاقت) و مڈی (دولت) نا اُست خواہی کن چاگڑدی صف بندی کننگک۔او دا صف بندی ٹی بنیاتی آواری سائنس و ریاست نا اواری ءِ۔ہمو وڑ اٹ ہرا وڈ کہ سائنس و مذہب نا آواری پانیینگ۔داڑے سائنس آن مراد ہمو سائنس ءِ ہرا نا سوب ہان بمب جوڑوک او ترخفوک ءِ ترقی پسند پانینگک او اونا خلاف مزاحمت کروک ءِ رجعت پسند پاننگک۔
دا ہم تاریخ تو اسے شغل ئسے ہرا علمیات نا پن ہٹ کنینگ ہک۔ ہرا وخت کچ ہان بے کچ طاغت و مڈی دوہی کنینگ مسخت ہس جوڑ مس گڑا شونداری نا پوسکونا تصور ءِ چاگڑد نا سطح غا ہتنگ آ او اوکان پد جینیات ہٹ ہتنگ آ۔
یعنی “شونداری ٹی “ہیگل” نا تاریخ او “ڈارون” نا تصور ارتقاء ئسے جا کنینگ آ۔ ہراڑا مارکس سائنسی رنگ شاغا او وختس کہ دا نعرہ لس مخلوق ءِ رسینگا داڑ ہان قوضہ گیر ءِ طاغت (طاقت) مِلا”.
پوسکونا شونداری نا تصور آخر انت ہسے؟
ببو دا نا خاصیت تے آ نظر ہس شاغن۔
تعین رخ، نقطہ عروج،تسلسل،عدم انعاکسیت۔
“تعین رخ” نا مطلب پوسکونا شونداری بنیاتی وڑ اٹ یک رخی مریک۔ ہرا کہ “عمودی” یعنی سیدھا مفک۔ دا ٹی “ترقی یافتہ” و “پسماندہ” وڈ ہینگا تصور آک مون آ بریرہ۔
یعنی”جدید شونداری” ٹی قوم آتا باروٹ دا پاننگک کہ ہرا ملک و قوم دا یک رخی “شونداری (ترقی) ” ٹی مونی ءِ ، او ہرا پدی ءِ۔ دا جدید شونداری نا تصور آن مالو قوم و ملک آتا باروٹ پدی و مونی نا تصور ہلوکہ بلکہ او بس جتا،جتا او قوم و ملک ہسور۔ولے جدید ترقی نا پنا سرمایہ داری “جتا” منینگ نا تصور ءِ ختم کرے۔ داسا ملک و قوم آتا بابت ترقی یافتہ و پسماندہ نا تصور عام مس۔ دُنکہ دا شونداری نا تصور اٹ یورپ او امریکہ مونی او۔ اوکان پد دے کہیلنگ یورپ یعنی روس ءِ ولدا اوڑتون آوار،آوار چین ولدا انڈیا ولدا افریقی ملک آک بریرہ۔ آخر ہٹ ریڈ انڈین آک بریرہ۔
ایلو لوظ آ تیٹی اولی دنیا ، ارٹمی دنیا او مسٹمیکو دنیا نا ہرا تصور ءِ۔ دا پوسکون او تصور اسے، ہرا بیستمی کرن ٹی اتننگا۔او دا تصور نفسیاتی برتری او کمتری نا رد ہٹ اتننگا۔ہرا کہ ئسے غلط او تصور ئسے۔ ترقی (شونداری) نا یک رخی نیمہ نا ئسے مطلب دا ہم ارے کہ دنیا نا غٹ قوم آک یورپ نا ہیت ءِ ہلہر و رنداٹ کار یا اونا زند گدریفنگ نا وڈ و ڈول ءِ تینائی کیر۔
یعنی غلامی نا گندہ ہینگا دروشم نا کسک جدید ترقی تو میلرہ،دنیا غا ہسے وڈ نا دود و ربیدگ ( کلچر) ہس اتننگے۔ داڑکن اگہ سخت ہینگا طاقت نا گرج مرے ہم تو ترقی یافتہ ملک آتیکے جواز علمیات ہٹ وختی ہان تخوک ارے۔ کہ دا یک رخی ترقی ٹی نن کُل آن مونی اُن۔انت ہس خُوان کنینگ کینہ ، او کنینگ ٹی ہم اریر۔
جدید ترقی (شونداری) نا ارٹمیکو تصور “نقطہ عروج” نا اے یعنی ہی اینو ہراڑے سر اوٹ دا مالو نا غٹ حالت آ تیان جوآن ءِ۔ ارا خرابیک دا پوسکونا چاگڑد ٹی او بروکا وخت ٹی مُر مریرہ، سائسی راہبندنا زوال ءِ ٹیکنالوجی نا تباہیک او فطرت نا لُٹ و پُل کونینگا بھلا مسئلہ غاک بروکا وخت ٹی تینٹ حل مریرہ، انتئے کہ تاریخ مونا راہی روان ءِ،ہر بروکا وخت تدوکا وخت ہان جوآن ءِ۔جدید شونداری (ترقی) ہسے وڈ نا مستقبل مرکز ہسے۔ ہرا ٹی بندغ ءِ “اینو” ہف۔ او بیرہ بروک ہینگا وخت ٹی جوآنینگا بدلی تا خواستگار ءِ۔ جدید شونداری (ترقی) آن ردوم ہلوکا دہشت پسند آ رویہ غا تیان بیستمی صدی ٹی ہرا “قتلِ عام ” مس ، تاریخ ہٹ اونا مثال رسینگپک۔
ترقی نا دا تصور ہان مروک ہینگا او “قتلِ عام” کشہنگ مفک۔
جدید شونداری (ترقی) نا مسٹمیکو خصوصیات “تسلسل” پانینگ ہک۔ یعنی شونداری ہمودے ہرا ٹی مسلسل و مستقل مونی اننگ نا خیال مرے۔ او ہچ بر گدرینگوکا دیہاڑ آن سبخ ہلنگ نا گواچی منینگ کپک۔ جدید شونداری نا تصور ہٹ انسانی تاریخ نا کلچر و روایات آ تیان ہچو اُمیت ہس تونینگ کپک۔کہ انسانی زند ہنا تدوکا وخت ہتو اسے رابطہ ہس گنڈے، او ہسے وڈ ہنا “معنویت” نا درشانی ءِ کے۔ہرا قوم تینا روایت او اسٹی تو رابطہ تخینگ خواہک۔تو او دونینگا شونداری نا پڑ آ پدی سلِک۔دا ہم جبر ءِ۔ ہرا شونداری نا پن ہٹ ءِ او ہراڑان مسٹمیکو دنیا نا بندغاک متاثر منینگ او۔ ولے بھاز کم “روشن خیال” آ تے شونداری نا پنٹ مروک ہینگا دا جبر ہنا سما ءِ۔
شونداری نا چارمیکو خاصیت اونا “عدم انعاکسیت” ءِ۔ ہراڑان تدوکا وخت آن بروک آ وخت نا پانینگ مفک۔ بلکہ ساڑی ہنگا وخت ہان بروک ہینگا وخت نا پانینگ ہک۔ہرا ٹی مڈی (سرمایہ) ٹی زیات منینگ،طاغت و علم نا بے کچ النگ ممکن مرے۔او شوندار ہینگا ملک آک ایلو ملک آ تے آ تینا قوضہ ءِ برجا تخر۔جدید شونداری نا تصور ءِ یورپ او امریکہ ایلو قوم آ تے آ زور ہٹ تخان او، ہراڑان اوتا ترقی منینگ کے۔ ایسٹ انڈیا کمپنی ہندوستان ہٹ ہرا لُٹ و پُل ءِ کرے اوڑان برطانیہ نا ترقی مس۔امریکہ ،افریقہ ٹی لُٹ و پُل کرے تو او ترقی کنینگ کرے۔ہر شوندار ہینگا ملک بے شون ہینگا ملک ءِ بھاز لُٹ آ۔ہندا سوب ہان پانینگ ہک کہ اسل ہٹ” بےشونداری” (غیر ترقیت)، “شونداری”(ترقی) نا ودی کروک سے۔ ہرافک دا لُٹ و پُل نا مونا سلیسرُ اوتے ہارڑ پاور نا زریعہ ٹی تباہ کنینگ آ۔راستی ، خودمختاری او ترقی نا پنٹ قوضہ گیری نا نظام ہتنگ آ۔بھلا بھلا سیانٹراک ترقی نا تصور ہان ہنداخہ متاثر مسور کہ او سامراج نا لُٹ و پُل، ظلم و زوراکی تے ہان باوجود ہندوستان نا سماجی تبدیلی ءِ نازیفر۔اینو علمیات نا ہندون او جال ہس تالان کنینگ آن ءِ کہ دا جال ہٹ کس ہس مزاحمت نا کسرے ہرا وڈ ہٹ کہ ہرفے اودے ترقی مخالف او رجعت پسند پانینگ ہک۔ او پاروک آک تینٹ سامراج نا کُٹ ہٹ تولوک ترقی پسندی او روشن خیالی نا سبخ ایترہ۔
Baloch Students Action Committee is a Student political organization that aims to work for the betterment of Education in Balochistan and politicizing the youth
